بررسی اثر کاربرد سلنیوم برکمیت وکیفیت روغن دانه ارقام کلزا در شرایط کشت تأخیری

به‌منظور بررسی اثر کاربرد سلنیوم برکمیت و کیفیت روغن دانه ارقام کلزا در شرایط کشت تأخیری، این آزمایش به‌صورت فاکتوریل اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر واقع در کرج، طی دو سال زراعی 93-1392 و 94-1393 اجرا شد. عامل اول تاریخ کاشت، در سه سطح شامل کاشت در تاریخ­ 15 مهرماه (کاشت به­هنگام)، 25مهر و 5آبان ماه (کاشت تأخیری)، عامل دوم سلنیوم در دو سطح شامل عدم کاربرد و کاربرد 30 گرم در لیتر در هکتار سلنیوم و عامل سوم رقم و لاین، شامل Opera ,L72 ,KR1 GKH3705 ,GKH0224, Neptune  که عامل اول و دوم به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و عامل سوم به‌صورت اسپلیت پلات در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که تاریخ کاشت و رقم و برهمکنش دوگانه تاریخ کاشت و رقم، بر کلیه صفات مورد بررسی معنی­دار بود. کاربرد سلنیوم باعث افزایش عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه گردید. مقایسه میانگین برهمکنش سه­گانه تیمارها نشان داد بیش­ترین تغییرات درصد اسید پالمیتولئیک در اثر کاربرد سلنیوم، در تاریخ کاشت 15 مهر در رقم L72 (61/9درصد)، در تاریخ کاشت 25 مهر در رقم Opera (22/2درصد) و در تاریخ کاشت 5 آبان در رقم GKH3705 (16/5 درصد) مشاهده شد. در شرایط کشت معمول در لاین L72 بیش­ترین عملکرد دانه (5853 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن دانه (2576 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد، اما در شرایط کشت تاخیری بیش­ترین مقدار این صفت را رقم Opera نشان داد. بیش­ترین افزایش عملکرد دانه در اثر کاربرد 30 گرم در لیتر در هکتار سلنات سدیم، در شرایط کشت تأخیری، در لاین KR1 (13/4 درصد) به­دست آمد که افزایش عملکرد این رقم را از 2536 به 2876 کیلوگرم در هکتار به همراه داشت.